انوشیروان روحانی آهنگساز و نوازنده پیانو به سال ۱۳۱۸ در رشت دیده به جهان گشود وی آموزشهای اولیه موسیقی را توسط پدرش “رضا روحانی” که خود شاعر و ویلنیست بود ، فرا گرفت. انوشیروان ،تحصیلات موسیقی خود را در هنرستان عالی موسیقی تهران تا مرحله فارغ التحصیلی پی گیری نمود.او بیش از ۲۵ سال نداشت که عضو شورای موسیقی رادیو شد و تا آخرین سالی که در آن سازمان فعالیت داشت، این سمت را عهده دار بود. وی از اولین برنامه «گلها» با این برنامه همکاری فراوان داشت و رهبری ارکستر شماره ۸ به عهده او بود علاقه بسیار زیاد او به پیانو و کیبورد باعث گردید که در سال ۱۳۴۲ اولین دستگاه ارگ الکترونیک را به ایران وارد نماید.در کنار این فعالیتها بایستی به نوازندگی آکاردئون در بسیاری از آثار ساخته خود را نیز اشاره نمود انوشیروان روحانی با بسیاری از خوانندگان مطرح ایرانی و بین المللی همکاری نموده است که می توان به گابریلا فونتانا (خواننده سولیست سوپرانو اپرای وین)، کلاوس ماینه ، امیل ساین ،خانم هایده و سایر خوانندگان مطرح دنیای موسیقی اشاره نمود. آثار ساخته شده بوسیله انوشیروان روحانی به بیش از ۵۰۰ اثر می رسد که حدود ۲۰۰ اثر آن در غالب موسیقی ارکسترال با کلام و بی کلام ، قطعات پیانو و موسیقی فیلم منتشر شده اند.از جمله این آثار می توان به سلطان قلبها ، گل سنگ ، عاشق شدم ، دل کوچولو و همچنین ترانه شاید من ، شاید تو با اجرای گروه اسکورپیونز اشاره نمود.بدون شک بایستی ترانه “تولدت مبارک” وی را از جاودانه ترین ترانه ها در زمانه معاصر دانست آنچه که در مورد انوشیروان روحانی گفتنی و منحصر بفرد می باشد ، موفقیت بسیار درخشان وی در خارج از مرزهای ایران است که تحسین محافل بین المللی هنری موید این نکته می باشد بسیاری از ساخته های او در چهارچوب لایت کلاسیک ساخته ، تنظیم و اجرا گردیده است که این آثار به مثابه پلی بین ساختار کلاسیک موسیقی در غرب و محتوا و روح موسیقی شرق می باشد بسیاری از این آثار به زبانهای مختلف و در کشورهای متعددی اجرا گردیده اند اجراهای او به عنوان آهنگساز و پیانیست مورد توجه بسیاری از موسیقیدانان بین المللی قرار گرفته است از جمله می توان به “ادوارد هیث ” نخست وزیر انگلستان ،رهبر حزب کارگر و مهمان ارکستر سمفونیک بریتانیا اشاره نمود.از دیگر افتخارات وی می توان به دریافت جایزه اول آهنگسازی از اسپانیا برای ترانه “سلطان قلبها” اشاره نمود.انوشیروان روحانی در سالهای اخیر فعالیت های بسیاری در چهارچوب آهنگسازی و سولیست پیانو با ارکست اپراو باله هانوفر آلمان و اپرای ترکیه (آنتالیا) انجام داده است. امروز ، پس از نیم قرن فعالیت بی وقفه هنری ، او همچنان شاداب و پر انرژی بعنوان یکی از برجسته ترین آهنگسازان و نوازندگان پیانو به فعالیتهای هنری خود ادامه می دهد و آثار بسیاری از وی در دسترس شاگردان و مخاطبان موسیقی ایرانی قرار دارد.
او یکی از آهنگسازان معاصر است که بیش از پانصد آهنگ ساخته‌است که در حدود ۲۵۰ اثر ضبط گردیده‌است اکثر آن‌ها از معروف‌ترین آهنگ‌های زمان خود بوده‌اند. روحانی در آهنگسازی ویژه فیلم و سینما نیز دارای آثار معروف و ارزنده‌ای می‌باشد. اولین بار در سال ۱۳۴۶ توسط وی «ارگ» به ایران آورده‌شد. «تولدت مبارک» یکی از آثار انوشیروان روحانی است که تقریباً تمامی ایرانیان در مراسم‌های تولد با آن خاطره دارند. این ترانه اولین بار به مناسبت جشن تولد خودرو ایرانی پیکان در سال ۱۳۴۹ ساخته و رو نمایی شد.[۲][۳]
از آخرین آثار او می‌توان به آهنگ «Maybe I Maybe You» از آلبوم Unbreakable گروه اسکورپینز اشاره کرد که حاصل همکاری روحانی با این گروه در اواخر سال ۲۰۰۰ می‌باشد. قطعه «Maybe I Maybe You» در سال ۲۰۰۳ در آخرین اجرای این گروه معروف در «راک هال» (ROCK HALL) آلمان اجرا شد، که باعث شد این گروه علاوه بر این قطعه، یک قطعه دیگر را در آلبوم جدید خود از «روحانی» خواستار باشند. نکته جالب توجه در این قطعه استفاده از تم‌های ایرانی است که در زمان انتشارش درجدول تاپ تونتی (TOP 20) در رده نهم قطعات موسیقی دنیا قرار گرفته‌است. همچنین آثار زیر را نیز خلق نموده‌است:
ساخت و تنظیم و اجرای ۴۵ قطعه برای گروه کر دختران بین سالهای ۱۳۴۷ الی ۱۳۵۴.
ساخت موسیقی برای تبلیغات رادیو تلویزیونی از جمله برای بلیط بخت آزمایی با شعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند».
نوشابه شوئپس پرتقالی.
او آهنگساز تعدادی از مهمترین آثار هایده بوده‌است. از معروف‌ترین قطعات او می‌توان به «آواز جدایی» «راز خلقت» (دارم سؤالی از خدا)، «هوس»، «تولدت مبارک»، «مجنون تو»، «عاشق شدم من»، «سلطان قلبها» و «گل سنگ» اشاره کرد.
اصغر فرهادی در مصاحبه‌ای از علاقه خود به آهنگ سلطان قلبها گفت و اینکه به همین دلیل از این آهنگ در فیلم شهر زیبا استفاده کرد.
