تاریخچه کالیمبا

قاره‌ی آفریقا خاستگاه پیدایش سازهای بومی و محلی زیادی است که کالیمبا یکی از آنهاست، این ساز که اکنون شهرت جهانی پیدا کرده، زادگاهش شرق آفریقا و کشورهای کنگو و زیمباوه است.

در اوایل قرن بیستم، «هیو تریسی» (Hugh Tracey) که یک متخصص اتنوموزیکولوژی انگلیسی بود به طور گستره در تمام روستاهای آفریقا سفر کرد. طی ۵ دهه زندگی او در آفریقا و در میان سفرهای خود با گروه سازهایی که به آن Thumb Piano می گفتند آشنا شد. پیانوهای انگشتی سازهای کوچکی بودند که از طریق تیغه های فلزی که روی آنها بود صدا به وجود می آمد. «هیو تریسی» عمیقا عاشق موسیقی آفریقایی شد و تصمیم گرفت تا پیانوهای انگشتی را به مردجم جهان معرفی کند.

«هیو تریسی» بود که باعث شد این ساز جهانی شود و بسیاری را شیفته این ساز کرد.

پیانوهای انگشتی شکل های متفاوتی داشتند. کوک، نحوه نواختن و نام این ساز در مناطق مختلف آفریقا متفاوت بود و همه این موارد بستگی به محل پیدایش این ساز داشتند. تریسی شروع به ساخت این ساز کرد و تصمیم گرفت نام این ساز را “کالیمبا” بگذارد. نامی که از سازهای سنتی آفریقا گرفته شده بود و تریسی بر این عقیده بوده که بیان و به خاطر سپردن این نام برای غربیان ساده است. بنابراین “کالیمبا” نام نهایی این ساز شد.

اوج شهرت و جهانی شدنِ کالیمبا زمانی بود که یک موزیسین اهل کشور زیمباوه به نام “توماس مپ فومو” آن را در یک جشنواره‌ی موسیقی نواخت که با اقبال و علاقه‌ی اهالی موسیقی مواجه شد.

این ساز دارای نام‌های متعددی در آفریقا و دیگر کشورهاست، در برخی کشورهای انگلیسی زبان به آن تومب پیانو یا پیانوی انگشت شستی گفته می‌شود. در میان ساکنان کارائیب به اسامی ماریمبا، کالیمبا و امبی‌یرا شهرت دارد.

کالیمبا در شرق آفریقا و کشورهای کنگو و زیمباوه، تنوع زیادی در شیوه ساخت دارد و از آن برای اجرای موسیقی در مناسبت‌های آئینی استفاده می‌کنند.