ساز دف، یکی از سازهای کوبه ای در موسیقی ایران است. ساز دف از کمانه (قسمت چوبی دف)، پوست، حلقه (زنجیر مانند) و شستی (قسمت فرو رفته که شست دست در آن قرار می گیرد)، تشکیل شده است. این ساز از (سازهای ضربی، کوبهای) ایرانی شبیه به دایره و بندیر است. دف از دایره بزرگتر و بمتر و از بندیر کوچکتر و تیزتر است. ساز دف در تولیدیها با ۳ اندازه دو چهارم – سه چهارم – چهار چهارم ساخته میشود. اما سایز استاندارد آن ۴\۴ است.
ساز دف، سازی کوبه ای است که در دنیای ریتم شناخته شده. و ریتم یکی از پایه های اصلی موسیقی است؛ که هر نوازنده باید تسلط کافی در آن را داشته باشد.
حضور دف در ایران به زمان ایران باستان برمیگردد. در آن زمان دف به شکل چهارگوش بود که در تمدن ایلام در قرنهای هفتم و هشتم قبل از میلاد به کار میرفتهاست. دف چهارگوش هنوز در برخی کشورهای عربی مورد استفاده قرار میگیرد.
در دوران پیش از اسلام دف در موسیقی ایرانی و کردی حضور داشته بهطوریکه آثار ریتمهای آن هنوز در موسیقی کردی وجود دارد. از این ساز در قاره آسیا بیش از مناطق دیگر جهان استفاده میشود و هر کشوری با توجه به حال و هوای موسیقی خود، از آن استفاده میکنند. کاربرد دف به ویژه در خاورمیانه از سایر جاها بیشتر است.
در دف نوازی سه حرکت اصلی وجود دارد. در اولین قدم صفحهی دف را به سه قسمت مرکزی، میانه و کناره تقسیم میکنیم، زیرا باید بدانیم در ضربات مختلفی که در آموزش اولیه دف یاد میگیریم به کدام یک از این قسمتها ضربه وارد کنیم.
آموزش ضربه تم در دف نوازی:
اولین ضربهای که در دف نوازی مهم است و باید یاد بگیرید، ضربه تم است، این ضربه تولیدکنندهی صدای بم است و با دست راست است و در قسمت مرکزی دف نواخته میشود. علامت آن در شیوه نت نویسی تک خط شبیه به علامت سوال است (ʔ) . ذکر این نکته ضروری است که اگر نوازنده راست دست باشد این ضربه را با دست راست مینوازد و اگر چپ دست باشد این ضربه را با دست چپ مینوازد. (در هر صورت، در این مقاله، فرض میکنیم نوازنده راستدست است.) نحوهی اجرای ضربه تم به این صورت است که ابتدا باید شست دست راست را مماس با قسمت میانی کمانه دف قرار دهید.
برای اجرای ضربه کمی مچ دست خم میشود و تقریباً از قسمت بند انگشتان دست، به صفحه دف ضربه وارد میشود.
نکاتی که در اجرای ضربه تم دف باید رعایت کنید:
این نکته بسیار مهم است که در اجرای این ضربه دست نه خیلی منقبض میشود و نه خیلی شل نگه داشته میشود. نباید بیش از اندازه به دستانتان فشار وارد شود زیرا این کار باعث خستگی سریع دست و کند شدن دست میشود.( این شامل تمامی ضربات می شود.)
برای اجرای این حرکت باید مچ دست را کامل حرکت دهید. انجام این حرکت برای هنرجویانی که به تازگی وارد یادگیری دف شده اند، مفید است. در اجرای این ضربه انگشتان باید به هم چسبیده باشند و از هم باز نشوند.
بعد از زدن ضربه، به هیچ عنوان نباید کف دست روی صفحه قرار گیرد زیرا باعث خفهشدن صدای دف میشود.
آموزش ضربه بک یا کناره در دف نوازی:
ضربه دوم، ضربه کناره یا ضربه بک است که صدای زیر (نازک) ایجاد می کند و علامت آن در نت نویسی تک خط ( ˄ ) است. برای نواختن این ضربه ابتدا باید شمارهی انگشتان دست را یاد بگیریم که به این صورت است: انگشت شست، شماره ۱، انگشت اشاره، شماره ۲، انگشت میانی، شماره ۳، انگشت حلقه، شماره ۴، و انگشت کوچک شماره ۵ است.
طریقه اجرای این ضربه (بک) به این صورت است که ابتدا باید انگشتان شماره ۳ و ۴ به هم بچسبند و در مرحلهی بعد، طوری آنها را روی لبه یا طوقه دف فرود میآوریم که انگشت ۴ تقریباً روی لبه چوب بنشیند. در دف نوازی، ضربه بک صدای زیرتری را نسبت به ضربه تم ایجاد میکند.
نکاتی که در اجرای ضربه بک باید رعایت کنید:
در اجرای این ضربه نیز نباید دست شما خیلی محکم نگه داشته شود، باید بهاندازهای باشد که فشار زیادی به دست شما وارد نشود و بهراحتی بتوانید این ضربه را اجرا کنید.
در اجرای این حرکت نیز باید مچ دست را کامل حرکت دهید.
بعد از زدن این ضربه به هیچ وجه نباید انگشتان شما روی صفحه ساز قرار گیرد زیرا همانطور که در قسمت بالا گفته شد باعث خفهشدن صدای خارج شده از دف میشود.
ضربه چپ:
ضربه چپ که با دست چپ برا ی نوازندگان راست دست اجرا می شود؛ که در ابتدا انگشت شست و اشاره به صورت قلاب، ساز را نگه داشته و سپس مچ را به آرامی عقب برده و ضربه چپ را می زنیم.
نوازندگان باید در نظر داشته باشند که برای فراگیری و پیشرفت در تمامی سازها باید تمرین منظم و مستمر را در برنامه خود جای دهند.
آخرین دوره های آموزش موسیقی شهرآوا
آموزش کلارینت
آموزش کلارینت آموزش کلارینت مبتدی تا پیشرفته برای علاقه مندان به ساز کلارینت از صفر تا صد مشاوره آنلاین موسیقی با آموزش کلارینت برای علاقه
آموزش تار و سه تار
آموزش تار همه چیز درباره ساز تار که نوازنده این ساز باید بداند. اگر شما نوازنده حرفه ای این ساز هستید یا به تازگی می
آموزش کیبورد
کیبورد (ارگ) در دسته سازهای الکترونیک قرار دارد. نکته مهم در مورد کیبورد این است که قابلیت
آموزش موسیقی کودک
موسیقی کودک آموزش موسیقی کودک مناسب برای کودکان سن ۳ یا ۴ سال به بالا تا ۱۰ ساله مشاوره آنلاین موسیقی همه چیز درباره موسیقی
کلاس دف
آموزش موسیقی به کودک در شهرآوا بر اساس معتبرترین متد آموزش دف پایه ریزی شده است. نوازندگان و هنرجویان می توانند با دیدن فیلم های دف نوازی و گوش دادن به آهنگ های سنتی و همنوازی با آهنگ ها، درک ریتم خود را تقویت کنند.
فرآیند یادگیری ساز دف هم مانند هر ساز دیگری، ابتدا هنرجو در جلسات اولیه با تئوری موسیقی و نت خوانی بصورت ساده آشنا شده سپس نحوه گرفتن ساز و انواع ضربه های مورد استفاده در دف را می آموزد و به تدریج با انجام تمرینها مبتنی بر کتاب آموزشی دف با ریتم های مختلف و تکنیک های مختلف نیز آشنا می شود.
همه چیز درباره دف
بهترین آموزشگاه دف
بهترین آموزشگاه برای آموزش دف کجاست و چه ویژگی دارد؟
آموزش دف برای کودکان
در آموزش دف برای کودکان از چه متدهایی استفاده می شود؟
هزینه آموزش دف
چقدر هزینه برای آموزش دف لازم است؟