آموزش تنبک

آموزش تنبک به عنوان یک ساز کوبه‌ای پر طرفدار در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر به دنبال یادگیری تنبک و یا آموزش تنبک در تهران هستید، می‌توانید این ساز را از مبتدی تا پیشرفته در اینجا آموزش ببینید. آموزش تصویری تنبک همراه با درس‎‌های رایگان در سایت شهرآوا برای شما تهیه شده است.

هر چیز درباره تنبک که باید بدانید. اگر شما هم به ساز تمبک علاقه دارید در اینجا شما را با سیر تا پیاز این ساز جذاب آشنا خواهیم کرد. آشنایی با ساز تنبک به عنوان یک ساز کوبه ای، درباره جنس آن، ریتم‌های آن، تاریخچه تنبک، راهنمای انتخاب و خرید تنبک و بسیاری مطالب دیگر مربوط به آن را در اینجا خواهید یافت.

همه چیز درباره تنبک

آخرین درس‌های آموزش تنبک

درس سوم آموزش تنبک

آموزش تنبک

آموزش تنبک

آموزش تنبک

آشنایی با تنبک

تنبک یا تمبک | ریشه نام

تنبک با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود مانند تمبک، دمبک، ضَرب و دندونک. این ساز یک ساز کوبه‌ای ایرانی است. تنبک، از نظر سازشناسی جز طبل‌های جام‌ شکل محسوب می‌شود و در رده سازهای کوبه‌ای پوست صدا قرار می‌گیرد. نوازنده با ضربه زدن بر پوست آن و گاهی بر دنه ساز صدا تولید می‌کند و با ریتم آن را می‌نوازد.

درباره وجه تسمیه این ساز،اختلاف نظرهایی وجود دارد. بهمن رجبی نوازنده معروف این ساز بر این باور است که نام آن در اصل تنبک بوده به دلیل قلب حرف، «ن» ساکن به «م»، قبل از حرف «ب» تبدیل شده است. اما برخی دیگر اعتقاد دارند که صورت «تنبک» منشا منطقی نداشته و به همین خاطر به اشتباه رواج یافته‌ است. در نوازندگی تنبک از تکنیک‌های «تُم»، «بک»، «پلنگ» و «ریز» استفاده می‌شود؛ از این جهت چندان بعید نیست که نام “تمبک” بر اساس همین “تم” و “بک” صورت گرفته باشد. به قول داریوش صفوت، نام تمبک به صداهای “تُم” و “بک” اشاره دارد که اولی صدای بم حاصل از ضربه به مرکز پوست ساز است و دومی صدای زیر ناشی از ضربه زدن به حاشیه آن.

معرفی اجزای تنبک

در گذشته برای ساخت این ساز از سفال استفاده می‌شده اما به مرور و در تکامل از چوب برای ساخت آن استفاده شد. امروزه جنس بدنه تنبک ها از فلز یا چوب است، که البته به تجربه ثابت شده است، جنس چوب صدای خیلی بهتری دارد. از این رو اکثر سازندگان تنبک از چوب برای ساخت آن استفاده می‌کنند. چوب‌های گردو، توت و افرا بیشترین کاربرد را در ساخت تنبک دارند. به اعتقاد بسیاری از سازندگان چوب گردوه به دلیل مقاومت بیشتر برای ساخت تنبک مناسب‌تر است.

پوست

همانطور که در تصویر زیر مشخص است، دهانه بزرگ ساز با پوست پوشیده شده است. معمولا یک پوست بز (گاهی هم تلق) بر روی آن می‌کشند. این قسمت از ساز مهمترین بخش است چرا که صدا از آن تولید می‌شود. معمولا اگر پوست نازک‌تر باشد صدا زیرتر و اگر کلفت باشد صدا بم تر است.

دهانه بزرگ

این قسمت از ساز که به دهانه بزرگ معروف است با پوست پوشانده می‌شود و معمولا قطر بیرونی آن ۳۰ سانتی متر است.

بدنه یا تنه

بدنه یا تنه تنبک بزرگترین بخش آن است که بیشترین سطح تماس را با بدن نوازنده دارد و معمولا روی آن شیارهایی وجود دارد که برخی نوازندگان از آن هم برای تولید صدا استفاده می‌کنند.

نفیر یا گلوی ساز

نفیر واسطه بین بدنه و دهانه کوچک است. باریک ترین قسمت ساز است که از بیرون به شکل استوانه ای دیده می‌شود ولی از داخل حالت مخروطی شکل دارد.

دهانه کوچک

این دهانه همانطور که از نامش پیداست کوچکتر است و سایز آن بین ۱۸ تا ۲۲ سانتی متر است.این دهانه نقش مهمی در خروجی صدا از تنبک دارد. معمولا فاصله بین دو دهانه تنبک (طول ساز) نیز ۴۵ سانتی متر است.

نت‌های تنبک

به منظور نواختن تنبک شما باید خواندن از روی نت های تنبک را نیز یاد بگیرید، آشنایی با سه قسمت ساز یعنی پوسته دهانه بزرگ و بدنه اهمیت بالایی دارد. ولی در سطح مبتدی بیشترین تمرکز تمرینات روی پوست ساز است. پوسته ساز از دو بخش مهم تشکیل شده است: میانه (تُم) و کناره (بَک). برای نواختن تنبک از هر ده انگشت بر اساس علامت‌های مختلف استفاده می‌شود.

نت خوانی تنبک دارای چهار بخش اصلی است.

علامت‌ ها
کشش ها
سکوت ها
اصطلاحات

علامت ها

در تنبک ۲۵۰ علامت مختلف وجود دارد که نوازندگان باید به مرور آنها را یاد بگیرند.

علامت هایی مانند تم بک چپ و راست ∧ ∨

برای یادگیری کامل نت های تنبک به قسمت آموزش نت های تنبک بروید.

ریتم‌های تنبک

در این قسمت همه ریتم‌های تنبک از ساده تا لنگ معرفی شده‌اند. با توجه به ریتم‌های زیر می‌توانید به ویدئوهای آموزشی نیز مراجعه کنید و ریتم‌ها را همراه با درس به صورت تصویری تمرین کنید.

ریتم‌های ساده

ریتم ساده در تنبک به سه گروه دو ضربی، سه ضربی و چهار ضربی تقسیم می‌شود که در زیر هر کدام توضیح داده شده است.

ریتم‌های دو ضربی

ریتم های دو ضربی شامل ۲/۱ یک دوم، ۲/۳ دو سوم، ۲/۴ دو چهارم و ۲/۸ دو هشتم می‌شود. مهمترین ویژگی این ریتم‌ها برای تشخیص این است که ضرب اول آن قوی‌تر و ضرب دوم ضعیف است.

ریتم‌های سه ضربی

ریتم‌های سه ضربی ۳/۱، ۳/۲، ۳/۴ و ۳/۸ هستند. در این ریتم ها نیز ضرب اول قوی تر است و ضرب‌های دوم و سوم ضعیف تر نواخته می‌شوند.

ریتم‌های چهار ضربی

ریتم‌های چهار ضربی شامل ۴/۱، ۴/۲، ۴/۳ و ۴/۸ می‌شود. در این ریتم‌ها ضرب اول بسیار قوی است، ضرب سوم قوی و ضرب‌های دوم و چهارم ضعیف‌تر هستند.

ریتم‌های ترکیبی

برای به دست آوردن ریتم‌های ترکیبیهر کدام از نت‌های ساده در عدد ۲/۳ ضرب می‌شوند. برخی ریتم‌های ترکیبی پرکاربردتر هستند. معروف‌ترین ریتم ترکیبی، ریتم ۸/۶ است که از ترکیب ریتم ۴/۲ به دست می‌آید. باید بدانید که عدد هر ریتم از دو بخش صورت و مخرج کسر تشکیل شده است. صورت کسر تعداد ضرب‌ها در ریتم‌های ترکیبی و ساده را نشان می‌دهد اما مخرج کسر نشان دهنده کشش‌ها و سکوت‌ها است.

ریتم‌های لنگ

ریتم‌های لنگ از ترکیب چند ریتم ساده به دست می‌آیند نمی‌توان گفت که از اصول خاصی پیروی می‌کنند. برای مثال ریتم ۸/۹ لنگ که اجزای آن نت‌های چنگ است و از ترکیب چند نت ساده و یک ریتم ترکیبی در میزان استفاده می کند.

کلاس تنبک

کلاس تنبک در آموزشگاه موسیقی شهرآوا به صورت ترمی برگزار می‌گردد. شما می‌توانید به صورت حضوری و یا آنلاین در این کلاس شرت کنید و زیر نظر مجرب‌ترین اساتید تنبک این ساز جذاب را آموزش ببینید. در کلاس تنبک کلیه مباحث از پایه و مبتدی به شما آموزش داده می‌شود. در این راستا از امکانات همنوازی با آهنگ و سایر سازهای ملودیک هم برخوردار خواهید بود. کلاس تنبک شهرآوا بر اساس دو متد قاضی عسگر و بهمن رجبی پیش می‌رود.

مزیت کلاس تنبک شهرآوا

در شهرآوا علاوه بر آموزش اصولی و حرفه‌ای تنبک، هنرآموزان این امکان را خواهد داشت تا در کلاس همزمان با موزیک و یا ساز زنده نوازندگی کنند. این نکته بسیار مهم و کلیدی در آموزش تنبک است.

همچنین هنرآموزان می‌توانند پس از پیشرفت وارد گروه نوازی تنبک شوند و از مزیت ‌های گروه نوازی و اتودهای تقویتی استفاده کنند.

هنرآموزان در سطح بالاتر می‌توانند به عنوان نوازنده تنبک وارد گروه‌های موسیقی شهرآوا شوند و برای اجراهای هنرجویی و یا اجراهای رسمی آماده شوند.

هر ساله تعدادی از هنرجویان تنبک برای شرکت در رقابت‌های نوازندگی در سطح ملی و یا بین المللی معرفی می‌شوند و به جشنواره های داخلی و خارجی اعزام می‌گردند.